9 loài vật linh thiêng được tôn thờ trong các đền chùa ở Nhật Bản

Du lịch Nhật Bản luôn có nhiều bất ngờ và thú vị dành cho du khách. Trong đó không thể không nhắc đến những ngôi đền và chùa được xây dựng để thờ động vật. Đó là một trong những nét văn hóa đặc trưng ở Nhật Bản. Người dân Nhật coi động vật có ý nghĩa rất đặc biệt, ảnh hưởng đến đời sống của con người, chúng mang đến sự may mắn, hạnh phúc và thịnh vượng.

Tại Nhật Bản có rất nhiều loài động vật hoang dã xinh xắn sinh sống. Trong số đó, trải qua hàng trăm năm, những loài động vật này đã chiếm một vị trí đặc biệt trong trái tim của người Nhật. Chúng có thể là những con vật tượng trưng cho cách suy nghĩ của người Nhật hiện đại, hoặc là “sứ giả của các vị thần” được thờ tại các đền, chùa.

Komainu bảo vệ các ngôi đền

“Komainu” trong tiếng Nhật có nghĩa là “Sư tử của Cao Ly” (Cao Ly là tên gọi một thời kỳ lịch sử của Hàn Quốc). Komainu là những bức tượng sư tử đá được đặt ở cổng vào các đền Shinto hoặc chùa Phật giáo để bảo vệ không gian linh thiêng khỏi tà ma và mang lại may mắn.

Sự bắt đầu của Komainu có một vài giả thuyết. Có thuyết cho rằng, Komainu được lưu truyền từ Trung Quốc, cụ thể là hình tượng kỳ lân đá. Qua con đường giao thương và văn hóa, hình tượng này đã được du nhập vào Nhật Bản từ thời kỳ Nara (710-794) và Heian (794-1185). Ban đầu, chúng chủ yếu xuất hiện trong các ngôi đền Phật giáo và các khu lăng mộ hoàng gia. Tuy nhiên, Komainu Nhật Bản đã phát triển một diện mạo và ý nghĩa riêng biệt. Trong khi kỳ lân đá Trung Quốc thường có vẻ ngoài dữ tợn và oai nghiêm, Komainu Nhật Bản với khuôn mặt thường không quá dữ dằn, chúng thường mang một vẻ nghiêm nghị và trang trọng. Cũng có thuyết cho rằng, chúng tượng trưng cho những con vật sống trong thần thoại. Cho dù là thế nào đi nữa thì mỗi khi đến thăm viếng đền, du khách cũng thường bị cuốn hút bởi những bức tượng đá vừa hùng dũng lại vừa xinh xắn này.

Komainu được đặt ở hai bên cửa vào của các ngôi đền, chùa, cung điện, lăng mộ, và thậm chí cả những ngôi nhà giàu có. Người ta tin rằng sự hiện diện của Komainu sẽ xua đuổi tà ma, bảo vệ nơi ở khỏi những điều xấu xa và mang lại may mắn, bình an. Một cặp Komainu thường bao gồm một con có miệng há (A-guchi 吽形) và một con có miệng đóng (Un-guchi 阿形). Điều này tượng trưng cho âm và dương, sự cân bằng trong vũ trụ, và cũng được cho là để xua đuổi tà ma. Sự hiện diện của Komainu cũng thể hiện sự giàu có, uy quyền và địa vị của chủ sở hữu, đặc biệt là trong các khu lăng mộ hoàng gia hay các đền chùa lớn.

Theo phong thủy, Komainu thường được đặt đầu quay ra ngoài để bảo vệ không gian, với con có miệng mở (A-gyo) đặt bên trái và con có miệng đóng (Un-gyo) đặt bên phải khi nhìn từ trong ra ngoài. Điều này tượng trưng cho sự khởi đầu và kết thúc, bảo vệ toàn diện.

Cáo – sứ giả của thần Inari

Cáo được xem là sứ giả của thần Inari – vị thần của mùa màng, nông nghiệp. Mối liên hệ giữa vị thần Inari và con cáo rất chặt chẽ, vì vậy, những con cáo bên trong khuôn viên của Đền còn được gọi là Inari.

Ở Nhật Bản trước đó, Inari cũng là người bảo trợ cho thợ rèn kiếm và thương gia. Được đại diện luân phiên là nam và/hoặc nữ, Inari đôi khi được coi là một tập thể gồm 3 hoặc 5 Kami riêng lẻ (Kami là các vị thần, linh, linh hồn, hiện tượng thần thoại, tâm linh hoặc tự nhiên được tôn kính trong Shinto của Nhật Bản). Inari dường như đã được tôn thờ kể từ khi thành lập một ngôi đền tại Núi Inari vào năm 711 CN, mặc dù một số học giả tin rằng việc tôn thờ bắt đầu vào cuối thế kỷ V.

Đến thế kỷ XVI, Inari đã trở thành vị thần bảo trợ của thợ rèn và người bảo vệ các chiến binh, và việc thờ phụng Inari lan rộng khắp Nhật Bản trong thời kỳ Edo. Inari là một nhân vật nổi tiếng trong cả tín ngưỡng Thần đạo và Phật giáo ở Nhật Bản. Hơn 1/3 (40.000) đền thờ Thần đạo ở Nhật Bản được dành riêng cho Inari.

Những con cáo của Inari, hay Kitsune, có màu trắng tinh khiết và đóng vai trò là sứ giả của họ nhưng có nhiều khả năng là vào thời cổ đại, chính con cáo được tôn kính như là kami của lúa gạo.

Theo thần thoại, Inari, với tư cách là một Megami (nữ Kami), được cho là đã đến Nhật Bản vào thời điểm đất nước này được thành lập trong bối cảnh nạn đói khủng khiếp xảy ra trên khắp vùng đất này. “Bà (Inari) đã từ Thiên đường cưỡi trên một con cáo trắng, và trên tay bà mang theo những bó ngũ cốc hoặc hạt. Ine , từ hiện được dùng để chỉ gạo, là tên gọi của loại ngũ cốc này. Thứ bà mang theo không phải là gạo mà là một loại ngũ cốc mọc ở đầm lầy. Theo truyền thuyết, vào thời xa xưa, Nhật Bản là vùng đất ngập nước và đầm lầy”.

Những con cáo chạy hoang dã trên cánh đồng lúa có thể đã truyền cảm hứng cho ý tưởng về Inari khi chúng dường như đang kiểm tra mùa màng. Để thể hiện lòng biết ơn, những người nông dân đã dâng cơm đỏ và đậu phụ chiên cho những con cáo.

Seiryu – linh thú đứng đầu trong Tứ Đại Thần Thú

Seiryu được sinh ra trong thời kỳ hỗn độn, do linh khi thiên địa tích tụ mà thành, là linh thú đứng đầu trong Tứ Đại Thần Thú, là biểu tượng cho sự cao quý vĩnh hằng. Tương truyền, hiện thân của Seiryu là một con rồng mang hai màu xanh dương và xanh lục.

Seiryu có sức mạnh, trí tuệ và quyền uy bậc nhất bởi nó là sự kết hợp từ những đặc điểm mạnh nhất của muôn loài như: đầu rắn, mình hổ, bờm sư tử, trên đầu mọc thêm sừng hươu, mào gà, đuôi giống thằn lằn, tứ chi mọc vuốt chim ưng, toàn thân được bao phủ bởi tầng tầng vảy cá, có thể đi lại tự nhiên trên đất liền, lại có thể bay thẳng lên trời, nuốt gió phun mưa.

Seiryu là biểu tượng của sự hùng mạnh và vĩ đại, nó tỏa ra sức mạnh đáng sợ và bất bại, luôn được yểm trợ bởi những đám mây. Khi thời đại của thánh nhân bắt đầu, tiên giới được thành lập thì Seiryu trở thành thần thú trấn thủ Phương Đông trấn áp tà ma xâm nhập tiên giới, nó trở thành biểu tượng cao quý biểu trưng cho quyền uy tuyệt đối trong tín ngưỡng của người Châu Á nói chung và người Nhật nói riêng.

Thần Seiryu trấn giữ phía Đông của Nhật Bản. Tại Đền Kiyomizu-dera nằm ở phía Đông thành Kyoto, người ta dựng một bức tượng rồng ngay lối vào và tổ chức lễ hội hàng năm, nhằm tôn vinh vị linh thú hộ mệnh. Truyền thuyết còn kể rằng có lần Seiryu đã hiện ra uống nước từ thác nước của ngôi đền.

Sứ giả “bò” của vị thần học vấn

Bò khiến nhiều người thường hay nghĩ là con vật có vẻ không nhanh nhẹn và sắc bén nhưng thực tế chúng lại có trí tuệ cao. Tại Nhật Bản, chúng còn có mối liên kết chặt chẽ với Tenjinsama – vị thần của học vấn.

Tại Đền Kitano Tenmangu ở Kyoto có đặt các bức tượng hình con bò từ những con to bằng kích cỡ thật đến những con nhỏ hơn. Theo truyền thuyết, khi ngài Sugawara no Michizane bị trục xuất khỏi Kyoto, những con bò ở đây đã khóc.

Shirohebi – sứ giả của Benzaiten

Từ xa xưa, người Nhật Bản đã coi những sinh vật màu trắng là hiện thân thiêng liêng của các vị thần và đối xử với chúng rất tôn trọng và cẩn thận. Ở thành phố Iwakuni thuộc tỉnh Yamaguchi, Shirohebi (Rắn trắng), loài vật bảo vệ kho thóc địa phương khỏi bị chuột phá hoại, được cho là sứ giả của Benzaiten (Nữ thần trong Phật giáo cai quản về nghệ thuật, hạnh phúc, là một trong 7 vị thần hạnh phúc. Vốn dĩ đây là vị nữ thần của nước và những thứ chuyển động như nước, vì vậy, loài rắn, đặc biệt là loài rắn trắng khổng lồ được xem là nhân vật bảo vệ và là sứ giả của thần Benzaiten).

Hiện nay, có nhiều ngôi đền và đền thờ ven đường dành riêng cho Shirohebi đã được xây dựng trên khắp thành phố Iwakuni, đặc biệt là Đền Iwakuni Shirohebi. Gần đó cũng có bảo tàng trưng bày loài rắn trắng, du khách có thể chiêm ngưỡng sự chuyển động và cuộc sống của loài rắn trắng.

Hổ – biểu tượng của thần Bishamonten

Chùa Chogo Sonshiji là nơi thờ thần Bishamonten, biểu tượng của ngài là hổ. Nơi đây không chỉ mang ý nghĩa về mặt văn hóa mà còn là một địa điểm tâm linh, được bao phủ bởi các đồ vật và lối kiến trúc mang bóng dáng của loài hổ.

Ngay từ khi bước chân vào cổng chùa, du khách sẽ bị thu hút bởi một chú hổ khổng lồ được làm bằng giấy. Tương truyền rằng nếu du khách đi ngang qua miệng mở rộng của hổ, du khách sẽ sớm gặp được phước lành, bình an. Bên cạnh đó, nơi đây còn trưng bày cuộn tranh Shigisan-engi có từ thời cổ đại. Trong điện thờ chính của Chùa Chogo Sonshiji, có điện Kaidan Meguri với hành lang dài và tối, thử thách lòng dũng cảm của khách viếng thăm.

Khỉ – biểu tượng hạnh phúc gia đình tại Đền Hie

Khỉ là một loài đẻ nhiều và rất giỏi trong việc nuôi con, bởi vậy người Nhật coi khỉ là biểu tượng của gia đình sum vầy. Khi đến thăm ngôi đền Hie ở Nagatacho, Tokyo, du khách sẽ nhìn thấy 2 bức tượng khỉ ở phía trước ngôi đền. Cho đến ngày nay, ngôi đền này vẫn thu hút nhiều người đến cầu nguyện vì người ta cho rằng đây là ngôi đền linh thiêng để cầu nguyện sinh đẻ an toàn, con đàn cháu đống.

Vị thần “thỏ” huyền thoại trong Đền Okazaki

Đền Okazaki tọa lạc ở Kyoto dành riêng cho vị thần thỏ huyền thoại với truyền thuyết gồm 3 con gái và 5 con trai, nên vì thế mà ngôi đền này là nơi để cầu nguyện về vấn đề sinh nở. Đặc biệt hơn, vào năm 1178, vợ của Thiên hoàng Takakura đã gửi lễ cúng thần tại đây để cầu sinh được Thái tử. Từ đó về sau, ngôi đền được nhiều người dân đến để cầu nguyện cho con cái và hôn nhân thuận lợi.

Bên trong khuôn viên Đền Okazaki các đồ vật được trang trí với hình thỏ đen và thỏ trắng. Thỏ đen với ý nghĩa đại diện cho sinh nở bình an, và thỏ trắng mang ý nghĩa giúp hôn nhân viên mãn, vợ chồng hòa hợp.

Ngoài ra, Đền Okazaki có nhiều khu vực khác nhau như: khu vực để cầu nguyện, khu vực bán đồ lưu niệm siêu đáng yêu. Đến đây, du khách có thể thấy nhiều bức tượng thỏ được đặt ở trung tâm đền, xung quanh là những sợi dây hồng và các lời chúc được treo như đang thể hiện thành ý của con người tới thần linh. Đến trung tâm đài phun nước, du khách có thể rưới nước lên bụng bức tượng để được ban phước lành.

Manekineko được yêu thích

Manekineko là con mèo đang vẫy tay mời chào giống như tên của nó, chúng được xem là biểu tượng cho sự may mắn tại các cửa hàng ăn uống ở khắp nơi trên thế giới. Nếu chúng đưa tay phải lên nghĩa là cầu sự may mắn về tiền tài, còn nếu chúng đưa tay trái lên có nghĩa là chúng đang mời khách đến.

Nếu du khách muốn chiêm ngưỡng Manekineko với đủ kích thước lớn nhỏ và hình dáng khác nhau, có thể ghé thăm Chùa Gotokuji ở quận Setagaya, Tokyo. Nơi đây cũng còn được gọi là “Nơi ra đời của mèo Manekineko”. Có truyền thuyết cho rằng ngày xưa vị Daimyo đã được chú mèo dẫn đường đến ngôi chùa này mà tránh được sấm sét, mưa gió.

Nếu du khách có hứng thú với lịch sử, tôn giáo của Nhật Bản, hoặc chỉ đơn giản là người yêu thích động vật, hãy đến các ngôi đền, chùa, du khách có thể tìm thấy các loài động vật rất được tôn kính và thân quen với người Nhật qua nhiều thế hệ. Thật thú vị khi nhìn thấy nhiều loài vật linh thiêng trong chuyến du lịch Nhật Bản cùng dulitravel.com!